IBAN, bankanın bulunduğu ülkenin ve para transferinin alıcısının hesap numarasının kolayca tanımlanmasını sağlar. Ayrıca IBAN (Uluslararası Banka Hesap Numarası) işlem ayrıntılarının doğruluğunu kontrol etme yöntemi olarak da işlev görür.
Türkçe karşılığı “Uluslararası Banka Hesap Numarası” olan IBAN (International Bank Account Number), para transfer süreçlerinde güvenli ve kolay işlemler sağlanması amacıyla ilk AB ülkelerinde kullanıldı. Sonrasında ise farklı coğrafyalar ve Türkiye’de de kullanılmaya başlandı.
IBAN numarasının uzunluğu 34 haneye kadar her ülke tarafından ayrı olarak belirlenebilir. Ülkemizde IBAN numaraları 26 haneden oluşmaktadır.
Örnek IBAN Numarası;
TR33 0006 1005 1978 6457 8413 26
“TR”, hesabın Türkiye’de bulunduğunu, 33 ise IBAN’ın geri kalanının doğru yazıldığını gösteren bir sağlama toplamıdır. Alıcı banka, sonraki 5 hanede (00061) belirtilir. Rezerv olarak ayrılan alan tek basamaklı olup, değiştirilene kadar sıfır olarak kabul edilmiştir.
Kalan son 16 hane ise banka hesap numarasıdır. Hesap numarası oluşturulmasında bankaların ortak bir standardı yoktur. Bankaların bazıları hesap numarasının başına şube kodunu yazdırmaktadır.
Bu konuyla ilgili resmi ve güncel kaynağa, Türkiye Bankalar Birliği’nin IBAN Uygulaması ile ilgili dokümanından ulaşabilirsin.
Uluslararası Banka Hesap Numaralarının (IBAN) Geliştirilmesi
IBAN, banka hesabı tanımlaması için birbirinden farklı ulusal standartlardan geliştirilmiştir. Belirli bankaları, şubeleri, yönlendirme kodlarını ve hesap numaralarını temsil etmek için alfanümerik formların farklı kullanımları, genellikle yanlış yorumlara ve/veya ödemelerdeki kritik bilgilerin ihmal edilmesine yol açtı.
Bu süreci yumuşatmak için Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO), 1997’de ISO 13616:1997’yi yayınladı. Avrupa Bankacılık Standartları Komitesi (ECBS), ISO versiyonunda izin verilen orijinal esnekliğin işe yaramaz olduğuna inanarak daha küçük bir versiyon yayınladıktan kısa bir süre sonra ECBS versiyonunda, her ülke için yalnızca büyük harflere ve sabit uzunlukta bir IBAN’a izin verilmiştir.
IBAN Neden Oluşturuldu?
Para transferlerinde teknolojinin kötüye kullanımı sonucunda oluşan güvenlik açığının önlenmesinde önemli fayda sağlamaktadır. Bu sistemde hesap numaraları, ülkelere göre küçük farklılıklar gösterse de eskiye göre daha düzenlidir.
IBAN, reddedilen ödemeleri, transfer gecikmelerini, ilgili banka masraflarını ve ücretlerini azaltır. Aynı zamanda hataları önlemek ve sınır ötesi ödemelerin doğrulanmasını iyileştirmek için geliştirilmiştir.
IBAN Numarasını Nerede Bulabilirim?
Geleneksel bir bankan varsa, genellikle banka ekstrende veya çevrimiçi bankacılık hesabında bulabilirsin. İnternet bankacılığına erişimin yoksa, bankanı arayarak IBAN numarasını vermelerini isteyebilirsin.
IBAN’ın bireysel banka hesabına özeldir. Bu nedenle herhangi bir para göndermeden önce doğru olanı kullandığından emin ol.