Türkiye’de dijital banka ve servis bankacılığı konusundaki potansiyeli değerlendirebilir misiniz?
Bu konuyu açıklayabilmek için bazı verileri ortaya koymakta fayda var. Globalfindexdatabase verilerine göre ülkemizde yetişkin nüfusun yüzde 68.6’sının (Danimarka’da yüzde 99.9) banka erişimi bulunurken aynı yaş grubunda cep telefonu kullanım oranı yüzde 92, aktif internet kullanım oranı yüzde 74 ve aktif sosyal medya kullanım oranı ise yüzde 64 düzeyinde. Toplam nüfusun yüzde 15.6’sı gençlerden oluşuyor. ETBİS verilerine göre ise 2021 yılında e ticaret hacmi 381.5 milyar TL seviyesinde oluşurken e-ticaretin genel ticaret oranı yüzde 17.7’ye ulaştı. Bir diğer önemli gösterge de kartlı ödemelerin gelişimi. BKM verilerine göre 2021 yılında kartlı ödemeler yüzde 49 büyümeyle 1.71 trilyon TL’ye ulaştı.
Tüm bu verileri birlikte değerlendirdiğimizde ülkemizde yoğun bir şekilde iletişim teknolojilerini kullanan -ki bu durum genç nüfusta çok daha yüksek- buna karşılık hala finansal sisteme aktif olarak dahil olmayan önemli bir kitlenin bulunduğunu görüyoruz. Diğer taraftan, salgının etkisiyle insanların başta tüketim ve finansal davranışları olmak üzere yaşam tarzlarında çok ciddi bir değişim hızlı bir şekilde yaşandı. Salgının sosyolojik ve bireysel davranışlar üzerindeki etkileri çok önemli olmakla birlikte finansal davranış kalıplarındaki etkisi e-ticaret ve kart kullanım verilerinden de açıkça anlaşılabiliyor. Sosyo-ekonomik durumlarına göre ölçeği farklılaşmakla birlikte bireyler bilişim teknolojilerinin sağladığı imkanları daha fazla kullanmayı tercih ediyor. Banka hesabı bulunan müşterilerin çok önemli bir bölümü temel finansal ihtiyaçlarını internet ya da mobil uygulamalar üzerinden karşılıyor ve şubeye gitme alışkanlığını giderek terk ediyor. Şu an ülkemizde 51 adet banka toplam 9 bin 716 şubeyle faaliyet gösteriyor. 2019 yılında ise toplam şube sayısı 10 bin 454 idi. Bu azalmada tek etken olmamakla birlikte finansal tüketicilerin alışkanlıklarının değişmesinin de etkisi azımsanmayacak boyutta. Tüm bunlar ülkemizde dijital bankacılık için büyük bir potansiyelin olduğunu gösteriyor. Finansal demokrasi kavramını en yalın şekilde “tüketicilerin finansal ihtiyaçları için farklı alternatifler arasından seçim yapabilmesi” olarak tanımlarsak, dijital bankacılık ve servis bankacılığı modeli bu anlamda en önemli adım olacaktır.
Şirketinizin dijital bankacılık ve/veya servis bankacılığına hitap eden ürün, hizmet ve çözümlerini anlatabilir misiniz? Bu alanda önümüzdeki döneme yönelik planlarınız, hedefleriniz neler?
Şunu ilk başta vurgulamak isterim ki gerek ben gerekse yöneticisi olduğum Param finansal hizmetlerin dijitalleşmesinin önemini her zaman vurguluyor. Şahsen, dijital bankacılığın ülkemiz gündemine girmesi için otoriteler de dahil birçok platformda konunun önemini mümkün olduğunca anlatmaya çalıştım. Nitekim başta BDDK ve ilgili diğer kurumların konuya hassas yaklaşımı sayesinde artık bu konuda adım atılabilecek konuma geldik.
Param halihazırda ödeme hizmetleri alanında en geniş kapsamlı hizmet ve ürün gamına sahip şirket. Ön ödemeli kart/cüzdan uygulamalarından fiziki/sanal POS ürünlerine kadar birçok alternatifi müşterilerimize sunuyoruz. Dijital bankacılığın henüz ülkemiz gündeminde olmadığı dönemlerde Param’ın sunduğu tüm ödeme hizmetlerinin yanı sıra finansal ürün çeşitliliğimizi artırmak adına TURK Finansman A.Ş’yi kurduk. BDDK’dan 2018 yılında lisans alan firmamız alışılmış finansman şirketlerinin çok ötesinde dijital kanallar üzerinden bireylerin mikro kredi ihtiyaçlarını karşılıyor. Param olarak FinTek as a service (FAAS) uygulamalarını en fazla yürüten kuruluşlardan biriyiz. Sahip olduğumuz teknolojik ve finansal altyapının potansiyel iş birlikleriyle daha yoğun kitlelere ulaşması temel iş modellerimizden biri. Bu kapsamda birçok ortak markalı kart iş birliğimiz bulunuyor. Hali hazırda birçok bankayla da özellikle POS altyapısı konusunda iş birliğimiz sürüyor.
Gelecek dönemde de benzer iş birliklerini devam ettirmeyi planlıyoruz. Ayrıca dijital bankacılık ve servis bankacılığı modellerini de yakından takip ediyoruz. Potansiyel iş birliklerini ve ortaya çıkabilecek fırsatları değerlendirmeye her zaman açığız.
Payment System Magazine (PSM)
https://www.psmmag.com/
Serkan Aziz Oral : TURK Elektronik Para A.Ş. Genel Müdürü